تحول عصبی کودک من : رشد گفتار

رشد و تحول عصبی در کودکان، یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین جنبه‌های تکامل به شمار می‌آید. این فرایند نه‌تنها شامل شکل‌گیری ساختارهای مغزی است، بلکه بر عملکردهای شناختی، حسی، حرکتی و حتی رفتاری کودک تأثیر می‌گذارد. کودکان از لحظه تولد تا سنین نوجوانی، با تغییرات گوناگونی در مغز و سیستم عصبی مواجه می‌شوند که هر یک از این تغییرات می‌تواند در شکل‌گیری شخصیت، توانایی یادگیری، برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی آن‌ها نقش کلیدی داشته باشد. به همین دلیل، شناسایی به‌موقع هرگونه اختلال در رشد عصبی و مداخله زودهنگام از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. در این راستا، مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج تحت مدیریت سیاوش عطایی، آسیب‌شناس گفتار و زبان و متخصص روانشناسی عمومی، با ارائه خدمات جامع و تخصصی در حوزه ارزیابی و تشخیص اختلالات عصبی، به بهبود کیفیت زندگی کودکان کمک شایانی می‌کند.

این مقاله به‌صورت مفصل به بررسی مفهوم تحول عصبی در کودکان، اهمیت تشخیص زودهنگام اختلالات مربوطه و نیز روش‌های ارزیابی نورولوژیک می‌پردازد. در ادامه، انواع آزمون‌های عصب‌شناسی، نحوه ارزیابی 12 عصب مغزی و نیز نقش گفتاردرمانی در مداخلات توانبخشی مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین به صورت ویژه، خدمات ارائه‌شده در مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج به سرپرستی سیاوش عطایی معرفی خواهد شد.

فصل اول: اهمیت تحول عصبی در کودکان

1.1. تحول عصبی چیست؟

تحول یا رشد عصبی (Neurodevelopment) به فرایند شکل‌گیری، تمایز و سازمان‌دهی ساختارها و عملکردهای سیستم عصبی گفته می‌شود که از دوران جنینی تا بزرگسالی ادامه دارد. مغز کودک در اوایل زندگی از نظر انعطاف‌پذیری (Neuroplasticity) در بالاترین سطح خود قرار دارد؛ به‌طوری‌که هرگونه تجارب محیطی، تعاملات اجتماعی و آموزش‌های مناسب می‌تواند تأثیرات عمیقی بر ساختار و عملکرد مغز بگذارد. در این دوره حساس، هرگونه اختلال یا وقفه در روند طبیعی رشد مغز، می‌تواند به اختلالات شناختی، حرکتی، حسی یا رفتاری منجر شود.

1.2. نقش تشخیص زودهنگام در بهبود اختلالات عصبی

تشخیص اختلالات عصبی در کودکان، گام نخست برای مداخله و درمان مؤثر است. با شناسایی زودهنگام نشانه‌های اختلالات تکاملی نظیر تاخیرهای حرکتی، گفتاری، شناختی یا مشکلات تعاملی، می‌توان از تشدید این مشکلات جلوگیری کرد و چشم‌انداز بهتری از پیشرفت کودک به دست آورد. در همین راستا، مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج با بهره‌گیری از کادر متخصص و تجهیزات به‌روز، به والدین کمک می‌کند تا به‌موقع و به‌درستی متوجه علائم هشداردهنده در کودکان شوند.

1.3. علائم هشداردهنده اختلالات تحول عصبی

نشانه‌های اختلالات تحول عصبی می‌توانند متنوع و بسته به سن کودک متفاوت باشند. با این حال، برخی از علائم هشداردهنده رایج عبارت‌اند از:

تأخیر در حرکات بنیادی نظیر نشستن، ایستادن یا راه رفتن
مشکلات گفتاری مانند تأخیر در شروع گفتار، تلفظ نادرست کلمات یا ناتوانی در ساخت جملات
واکنش‌های بیش‌ازحد یا کمتر از حد معمول به صداها، نورها یا لمس
ناتوانی در برقراری تماس چشمی یا تعاملی مناسب با اطرافیان
مشکلات در تمرکز و توجه
رفتارهای تکراری یا علائق محدود
بی‌قراری یا بیش‌فعالی مفرط

در صورت مشاهده این علائم، والدین باید به یک متخصص مراجعه کنند تا از طریق ارزیابی‌های علمی و تخصصی، علت اصلی مشکلات کودک مشخص و درمان آغاز شود. سیاوش عطایی در مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج با استفاده از رویکردهای چندرشته‌ای و جامع، روند ارزیابی و تشخیص را مدیریت می‌کند.

فصل دوم: ارزیابی نورولوژیک در کودکان

2.1. ماهیت آزمون‌های نورولوژیک

آزمون‌های نورولوژیک (Neurological Examinations) مجموعه‌ای از ابزارهای تشخیصی برای بررسی سلامت و عملکرد سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) و محیطی هستند. هدف اصلی این آزمون‌ها، شناسایی هرگونه ناهنجاری در ساختار یا عملکرد عصبی است که می‌تواند بر رشد حرکتی، گفتاری، حسی و شناختی کودک تأثیر بگذارد. این آزمون‌ها دربردارنده ارزیابی رفلکس‌ها، تون عضلانی، قدرت ماهیچه‌ها، هماهنگی حرکتی، حس‌های مختلف و عملکرد اعصاب جمجمه‌ای (Cranial Nerves) است.

2.2. اجزای اصلی ارزیابی نورولوژیک

بررسی تاریخچه پزشکی و رشدی کودک: متخصصان در این مرحله، اطلاعات جامعی درباره روند رشد کودک، تاریخچه بارداری و زایمان، بیماری‌های احتمالی دوران نوزادی و تأخیرهای رشدی جمع‌آوری می‌کنند.
ارزیابی وضعیت روانی و شناختی: در این بخش، توانایی‌های شناختی کودک نظیر توجه، حافظه، ادراک، حل مسئله و هوش کلی بررسی می‌شود.
بررسی عملکرد سیستم عصبی مرکزی و محیطی: از جمله بررسی هماهنگی حرکتی، ارزیابی تون عضلانی و واکنش‌های رفلکسی.
تحلیل سیستم‌های حرکتی و بازتاب‌های عضلانی: برخی از رفلکس‌های اولیه مانند رفلکس‌های مکیدن یا مورو، در سنین خاص باید حضور یا عدم حضورشان مشخص شود. وجود این رفلکس‌ها در سنین غیرمعمول می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات عصبی باشد.
ارزیابی سیستم حسی و توانایی‌های ادراکی: این ارزیابی شامل تست‌های لامسه، حس درد، حس حرارت و تمایز دو نقطه‌ای است.
بررسی عملکردهای عصبی و مغزی: در برخی موارد، متخصصان ممکن است از آزمون‌های تکمیلی مانند EEG (نوار مغزی)، MRI یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی دقیق‌تر ساختارها و عملکردهای مغزی استفاده کنند.

2.3. نقش گفتاردرمانی در ارزیابی عصبی

گفتاردرمانی یکی از رشته‌های مرتبط با توانبخشی است که به صورت ویژه به جنبه‌های گفتاری، زبانی و تعاملی کودکان می‌پردازد. در بسیاری از اختلالات عصبی مانند فلج مغزی، اوتیسم، آفازی کودکان (Childhood Aphasia) و اختلالات یادگیری، گفتاردرمانگر علاوه بر ارزیابی مهارت‌های گفتاری، در تشخیص اختلالات عصبی که بر گفتار و زبان تأثیر گذاشته‌اند، نقش مهمی ایفا می‌کند. سیاوش عطایی در مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج با توجه به دانش و تجربه چندساله در حیطه گفتاردرمانی کودکان، در تیم ارزیابی نورولوژیک نیز مشارکت دارد تا با یک رویکرد جامع، همه ابعاد رشد کودک بررسی شود.

فصل سوم: ارزیابی 12 عصب مغزی در کودکان

شناسایی و بررسی عملکرد تمامی اعصاب جمجمه‌ای، بخش مهمی از ارزیابی نورولوژیک را تشکیل می‌دهد. این اعصاب که از ساقه مغز منشا می‌گیرند، مسئول کنترل حرکات صورت، دهان، چشم‌ها، بلع، شنوایی، بویایی و تعادل هستند. در صورت آسیب به هر یک از این اعصاب، ممکن است علائم متعددی در حیطه‌های گفتاری، بلع، شنوایی یا تعادلی بروز کند.

3.1. عصب بویایی (Olfactory Nerve – CN I)

نقش اصلی: دریافت حس بویایی
روش ارزیابی: کودک باید چشم‌های خود را ببندد و با یک سوراخ بینی، بوهای ملایم و شناخته‌شده (مثلاً بوی وانیل) را تشخیص دهد. سپس این روند با سوراخ بینی دیگر تکرار می‌شود.
اهمیت بالینی: در صورت صدمه به این عصب، تشخیص بوها مختل شده و در نتیجه کودک ممکن است اختلالاتی در اشتها و تجربیات حسی داشته باشد.

3.2. عصب بینایی (Optic Nerve – CN II)

نقش اصلی: انتقال اطلاعات بصری از شبکیه چشم به مغز
روش ارزیابی: استفاده از نمودارهای چشمی مخصوص کودکان، بررسی میدان بینایی و واکنش مردمک به نور.
اهمیت بالینی: آسیب به این عصب می‌تواند منجر به کاهش شدید بینایی یا نابینایی یک‌طرفه یا دوطرفه شود.

3.3. عصب حرکتی چشم (Oculomotor Nerve – CN III)

نقش اصلی: کنترل اکثر عضلات حرکتی چشم، تنظیم قطر مردمک و واکنش آن به نور
روش ارزیابی: پزشک از کودک می‌خواهد که انگشت یا چراغ قوه را دنبال کند تا حرکت چشم‌ها بررسی شود. همچنین واکنش مردمک به نور در هر دو چشم ارزیابی می‌شود.
اهمیت بالینی: ضایعه در این عصب ممکن است باعث دوبینی، افتادگی پلک (Ptosis) و گشادی مردمک شود.

3.4. عصب قرقره‌ای (Trochlear Nerve – CN IV)

نقش اصلی: کنترل حرکت مورب پایین یکی از عضلات چشم (Superior Oblique)
روش ارزیابی: با حرکت دادن آرام شیء در جهات مختلف، بررسی می‌شود که آیا کودک توانایی ردیابی حرکات مورب را دارد یا نه.
اهمیت بالینی: ضایعه در این عصب، ممکن است به دوبینی در نگاه پایین و داخل منجر شود.

3.5. عصب سه‌قلو (Trigeminal Nerve – CN V)

نقش اصلی: حس صورت (درد، لمس، حرارت) و کنترل عضلات جویدن
روش ارزیابی: تست لمس سبک در سه شاخه عصب (فک بالا، فک پایین و اطراف بینی)، و نیز بررسی قدرت عضلات جویدن (مقایسه دو طرف در باز و بسته کردن فک).
اهمیت بالینی: آسیب به این عصب می‌تواند باعث ضعف یا درد در ناحیه صورت یا مشکلات جویدن شود.

3.6. عصب دور کننده (Abducens Nerve – CN VI)

نقش اصلی: کنترل عضله خارجی چشم (Lateral Rectus) که باعث حرکت چشم به سمت خارج می‌شود.
روش ارزیابی: بررسی می‌شود که آیا کودک قادر است چشم‌ها را به‌طرف گوش (خارج) حرکت دهد.
اهمیت بالینی: ضایعه در این عصب، انحراف چشم به داخل را به دنبال دارد و ممکن است کودک دچار دوبینی شود.

3.7. عصب صورتی (Facial Nerve – CN VII)

نقش اصلی: حرکات صورت، حس چشایی در دو سوم قدامی زبان، ترشح بزاق و اشک
روش ارزیابی: از کودک خواسته می‌شود اخم کند، لبخند بزند، گونه‌ها را باد کند یا ابروها را بالا ببرد تا تقارن حرکات صورت بررسی شود.
اهمیت بالینی: آسیب به این عصب موجب فلج صورت، کاهش حس چشایی و گاهی خشکی چشم یا دهان می‌شود.

3.8. عصب شنوایی-دهلیزی (Vestibulocochlear Nerve – CN VIII)

نقش اصلی: شنوایی و تعادل
روش ارزیابی: تست شنوایی با استفاده از ابزارهای تخصصی (مثل ادیومتر) و نیز تست تعادل مانند رومبرگ یا مشاهده واکنش کودک به تغییر وضعیت بدن.
اهمیت بالینی: آسیب به این عصب می‌تواند منجر به کاهش شنوایی، وزوز گوش، عدم تعادل و سرگیجه شود.

3.9. عصب زبانی-حلقی (Glossopharyngeal Nerve – CN IX)

نقش اصلی: حس چشایی در یک‌سوم انتهایی زبان، بلع، ترشح بزاق
روش ارزیابی: مشاهده توانایی بلعیدن، بررسی ته حلق و بازتاب حلقی (Gag Reflex)، و نیز تست حس چشایی روی نواحی انتهایی زبان.
اهمیت بالینی: ضایعه در این عصب، باعث مشکلات بلع و تغییر حس چشایی می‌شود.

3.10. عصب واگ (Vagus Nerve – CN X)

نقش اصلی: کنترل عضلات حلق و حنجره، عملکردهای خودکار در قلب، ریه و دستگاه گوارش
روش ارزیابی: بررسی حرکت کام نرم در هنگام گفتن «آ» یا «اِ»، ارزیابی کیفیت صدا و نیز عملکرد بلع.
اهمیت بالینی: آسیب به این عصب می‌تواند به صدای گرفتگی، مشکل در بلع و حتی اختلال در عملکردهای احشایی منجر شود.

3.11. عصب فرعی (Accessory Nerve – CN XI)

نقش اصلی: کنترل عضلات گردن و شانه (مانند عضله استرنوکلیدوماستوئید و تراپزیوس)
روش ارزیابی: از کودک خواسته می‌شود شانه‌ها را بالا ببرد یا سر را به دو طرف بچرخاند، تا قدرت عضلات گردن و شانه سنجیده شود.
اهمیت بالینی: در صورت آسیب به این عصب، کودک در چرخش سر یا بالا بردن شانه مشکل خواهد داشت.

3.12. عصب زیر زبانی (Hypoglossal Nerve – CN XII)

نقش اصلی: کنترل حرکات زبان
روش ارزیابی: مشاهده می‌شود که آیا کودک می‌تواند زبان را به اطراف حرکت دهد یا در گفتار، تلفظ و جویدن مشکلی دارد.
اهمیت بالینی: ضعف زبان یا انحراف آن در هنگام بیرون آوردن می‌تواند نشانه آسیب این عصب باشد.

فصل چهارم: نقش مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج در تشخیص و مداخلات

4.1. تیم تخصصی به سرپرستی سیاوش عطایی

سیاوش عطایی به عنوان آسیب‌شناس گفتار و زبان و متخصص روانشناسی عمومی در مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج، با تشکیل تیمی متشکل از نورولوژیست‌ها، روانشناسان، کاردرمانگران و مشاوران خانواده، خدمات جامع ارزیابی و توانبخشی را به مراجعان ارائه می‌دهد. رویکرد چندرشته‌ای این مرکز سبب شده تا بتوان تمامی جنبه‌های رشد کودک را در نظر گرفت و بر اساس آن برنامه درمانی اختصاصی تدوین کرد.

4.2. فرآیند ارزیابی در مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج

مصاحبه اولیه با والدین: در این مرحله، تاریخچه دقیقی از روند رشد کودک، وضعیت بارداری و زایمان، ابتلا به بیماری‌های خاص یا مشکلات رفتاری گردآوری می‌شود.
ارزیابی بالینی توسط متخصصان: تیم متخصص (نورولوژیست، گفتاردرمانگر، روانشناس و کاردرمانگر) هر کدام از منظر تخصصی خود کودک را ارزیابی می‌کنند.
انجام آزمون‌های تکمیلی: در صورت نیاز، آزمون‌های تکمیلی مانند نوار مغزی (EEG)، اسکن‌های مغزی (MRI، CT) یا تست‌های ژنتیک نیز انجام می‌شود.
تحلیل نتایج و تدوین طرح توانبخشی: پس از جمع‌آوری تمامی داده‌ها، متخصصان جلسه‌ای برای مشورت برگزار کرده و براساس نتایج، برنامه درمانی چندجانبه‌ای تدوین می‌کنند.
مشاوره با والدین: نتایج ارزیابی با والدین به اشتراک گذاشته می‌شود و توضیح داده می‌شود که چگونه می‌توان از طریق گفتاردرمانی، کاردرمانی، روانشناسی یا حتی دارودرمانی، به بهبود وضعیت کودک کمک کرد.

4.3. خدمات گفتاردرمانی

گفتاردرمانی در مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج تحت نظر سیاوش عطایی به طور ویژه و تخصصی ارائه می‌شود. این خدمات شامل:

ارزیابی دقیق مهارت‌های گفتاری و زبانی: شناسایی اختلالات تلفظ، لکنت، تأخیر زبانی یا مشکلات صوتی
برنامه‌ریزی تمرینات خانگی: همراهی والدین در ارائه تمرینات روزمره به کودک و ایجاد محیط محرک زبانی در خانه
بازی‌درمانی: بهره‌گیری از روش‌های بازی‌محور برای تشویق کودک به افزایش تعامل و گفتار
گفتاردرمانی مبتنی بر شواهد: استفاده از جدیدترین مطالعات و متدهای علمی برای بهبود مهارت‌های زبانی و گفتاری

4.4. اهمیت همکاری والدین

یکی از عوامل کلیدی در موفقیت توانبخشی، همکاری والدین است. در مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج، جلسات مشاوره برای والدین برگزار می‌شود تا آن‌ها با مفاهیم رشد عصبی، نیازهای خاص کودک و نحوه اجرای تمرینات خانگی آشنا شوند. والدین باید بدانند که پیشرفت کودک تنها در یک جلسه هفتگی گفتاردرمانی خلاصه نمی‌شود، بلکه پشتیبانی روزمره در خانه نقش حیاتی دارد.

فصل پنجم: مداخلات تخصصی و پیگیری‌های درمانی

5.1. مداخلات چندرشته‌ای

اختلالات عصبی عموماً پیچیده هستند و ممکن است هم‌زمان جنبه‌های حرکتی، شناختی و رفتاری کودک را تحت تأثیر قرار دهند. بنابراین، مداخلات توانبخشی نیز باید جامع و چندرشته‌ای باشد. در مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج، پس از ارزیابی نورولوژیک، بسته‌های توانبخشی شامل گفتاردرمانی، کاردرمانی، روانشناسی بالینی کودک و در مواردی مداخلات پزشکی (درمان دارویی) طراحی می‌شود.

5.2. کاردرمانی و تقویت مهارت‌های حرکتی و حسی

کودکانی که با مشکلات تحول عصبی مواجه هستند، گاه در هماهنگی حرکتی، نوشتن، گرفتن اشیا یا حتی حفظ تعادل مشکل دارند. کاردرمانگران با شناسایی ضعف‌های حرکتی و حسی کودک، تمرینات هدفمندی را ارائه می‌دهند تا او بتواند مهارت‌های ضروری را کسب کند. به‌عنوان نمونه:

تمرین‌های تعادلی برای کودکان مبتلا به فلج مغزی یا مشکلات ساختاری در مخچه
تقویت مهارت‌های ظریف دستی برای کودکانی که در نوشتن یا نقاشی مشکل دارند
استفاده از وسایل بازی مناسب به منظور تحریک حس لامسه و تقویت حرکت عضلات درشت و ظریف

5.3. روانشناسی کودک و مشاوره خانوادگی

اختلالات عصبی ممکن است باعث بروز استرس، اضطراب یا حتی افسردگی در کودک یا والدین شود. مشاوره روانشناسی کودک می‌تواند به والدین در درک بهتر شرایط کمک کند و راهکارهایی برای مدیریت چالش‌های رفتاری، تحصیلی و عاطفی ارائه دهد. سیاوش عطایی در مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج، با همیاری روانشناسان کودک، برنامه‌های رفتاری خاصی را برای هر کودک طراحی می‌کند تا به ارتقای سلامت روان او کمک شود.

5.4. پیگیری بلندمدت و ارزیابی مجدد

رشد عصبی یک فرایند پویا است؛ از این رو، نتایج مداخلات درمانی باید در فواصل زمانی معین مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد. اغلب، گفتاردرمانگران و کاردرمانگران در طی مراحل مختلف رشد کودک، او را پایش می‌کنند تا در صورت بروز تغییرات جدید یا پیشرفت در مهارت‌ها، برنامه درمانی اصلاح شود. این رویکرد پویا کمک می‌کند تا کودکان در هر مرحله از رشد، بیشترین بهره را از توانبخشی ببرند.

فصل ششم: راه‌های ارتباطی و منابع آموزشی

6.1. نقش آموزش در توانبخشی

والدین و متخصصانی که با کودک در تعامل هستند، باید اطلاعات کافی در مورد روند رشد عصبی و اختلالات مرتبط داشته باشند. دسترسی به منابع آموزشی معتبر و به‌روز می‌تواند در تشخیص بهتر و مدیریت صحیح این اختلالات کمک کند. مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج به مدیریت سیاوش عطایی، با انتشار مطالب آموزشی در شبکه‌های اجتماعی، برگزاری وبینارها و کلاس‌های آنلاین، همواره سعی دارد آگاهی عمومی را در حوزه گفتاردرمانی و عصب‌شناسی افزایش دهد.

6.2. راه‌های ارتباطی با مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج

اینستاگرام:
یوتیوب:
تلگرام:
وب‌سایت دیجی‌اسپیچ: digispeech.ir

این منابع به‌روز، اطلاعات جامعی در زمینه آزمون‌های گفتاری، روش‌های توانبخشی، آموزش والدین و آخرین پژوهش‌های علمی را در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد.

6.3. خدمات دیجی‌اسپیچ

وب‌سایت دیجی‌اسپیچ متعلق به آکادمی آموزش گفتار توانگستر است که دوره‌ها و پکیج‌های آموزشی مختلفی را ارائه می‌دهد. این خدمات شامل:

پکیج‌های آموزشی ویژه کودکان با اختلالات گفتاری: مانند پکیج‌های لکنت، تأخیر گفتاری، مشکلات تلفظ و…
دوره‌های آنلاین گفتاردرمانی: برای خانواده‌هایی که امکان مراجعه حضوری مداوم به کلینیک را ندارند.
محتوای انحصاری و مشاوره تخصصی: کاربران با تهیه اشتراک ویژه می‌توانند از مزایایی همچون تخفیف‌های دوره‌ای و ارتباط مستقیم با گفتاردرمانگران برخوردار شوند.

فصل هفتم: منابع علمی و تحقیقات مرتبط

7.1. تحقیقات بین‌المللی

American Speech-Language-Hearing Association (ASHA): این انجمن راهنماها و دستورالعمل‌های ارزشمندی برای تشخیص و توانبخشی کودکان دارای اختلالات گفتاری و زبانی منتشر می‌کند.
World Health Organization (WHO): در حوزه تحول عصبی و اقدامات پیشگیرانه در سلامت کودک، سازمان بهداشت جهانی منابع متعدد و گزارش‌های علمی منتشر کرده است.
Journal of Child Neurology: این مجله مقالات پژوهشی تخصصی درباره تشخیص اختلالات عصبی، روش‌های نوین توانبخشی و نتایج بالینی آن‌ها منتشر می‌کند.

7.2. تحقیقات داخلی

مقالات تخصصی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران: در سال‌های اخیر، تعداد مقالات مرتبط با رشد عصبی و گفتاردرمانی کودکان در دانشگاه‌های مختلف علوم پزشکی کشور افزایش یافته است.
کتب تخصصی در حوزه گفتاردرمانی: آثاری از نویسندگان برجسته داخلی در زمینه گفتاردرمانی و آسیب‌شناسی گفتار و زبان وجود دارد که در کتابخانه‌ها و انتشارات دانشگاهی قابل دسترسی است.

با تلفیق دستاوردهای علمی بین‌المللی و داخلی، سیاوش عطایی در مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج روش‌های تشخیصی و درمانی را ارتقا داده و به والدین و متخصصان در حوزه کودک کمک می‌کند تا با جدیدترین دانش و فناوری‌های توانبخشی آشنا شوند.

تشخیص زودهنگام و مداخلات به‌موقع در رشد تحول عصبی کودکان، نقشی اساسی در بهبود کیفیت زندگی آن‌ها ایفا می‌کند. از آنجاکه اختلالات عصبی ممکن است به شکل‌های متنوعی (حرکتی، شناختی، حسی، رفتاری و گفتاری) بروز کند، ارزیابی جامع نورولوژیک ضروری است. بررسی 12 عصب جمجمه‌ای، ارزیابی قدرت ماهیچه‌ها، تون عضلانی، رفلکس‌ها و مهارت‌های حسی-شناختی همگی بخشی از این روند تشخیصی را تشکیل می‌دهند.

مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج به مدیریت سیاوش عطایی با تکیه بر روش‌های علمی و بهره‌گیری از تیم تخصصی، تلاش می‌کند تا خدمات ارزیابی و توانبخشی را به‌شکلی یکپارچه و چندرشته‌ای ارائه دهد. این مرکز، علاوه بر تشخیص اختلالات، در حوزه درمان و توانبخشی نیز با ارائه روش‌های کاردرمانی، گفتاردرمانی، روانشناسی کودک و مداخلات تخصصی دیگر، تلاش می‌کند تا کودکان را در مسیر بهبود یاری نماید.

استفاده از منابع آموزشی معتبر، آگاهی‌بخشی به والدین و اجرای پیگیری‌های منظم در فرایند درمان، از دیگر ابعاد اساسی کار در این مرکز است. به کمک فناوری‌های مدرن و ابزارهایی نظیر وب‌سایت دیجی‌اسپیچ، دسترسی خانواده‌ها به محتوای تخصصی و مشاوره آنلاین تسهیل شده است. به این ترتیب، والدین می‌توانند در هر مرحله از رشد کودک، با متخصصان ارتباط مستمر داشته باشند و روند رشد او را به بهترین شکل ممکن هدایت کنند.

یادداشت پایانی

این مقاله با هدف تبیین اهمیت تشخیص رشد تحول عصبی در کودکان، معرفی روش‌های ارزیابی نورولوژیک و توضیح نقش گفتاردرمانی در بهبود اختلالات گفتار و زبان نگاشته شد. سیاوش عطایی، آسیب‌شناس گفتار و زبان و متخصص روانشناسی عمومی در مرکز گفتار توانگستر گوهردشت کرج به والدین توصیه می‌کند که در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرعادی یا تأخیر در مهارت‌های گفتاری، حرکتی و شناختی کودک، با یک متخصص مشورت نمایند. تشخیص زودهنگام و مداخلات تخصصی، می‌تواند از بسیاری از مشکلات جدی آینده پیشگیری کند و کیفیت زندگی کودک را به شکل چشمگیری بهبود بخشد.

منابع (References)

American Speech-Language-Hearing Association. (2020). Guidelines for Speech and Language Pathology Services in Schools.
World Health Organization. (2021). Developmental Monitoring and Screening.
Journal of Child Neurology. (Various Issues). Pediatric Neurological Assessments.
لاکنت، ع. و همکاران (1399). بررسی جامع گفتاردرمانی در کودکان مبتلا به اختلالات رشد عصبی. انتشارات دانشگاهی.
شفیع‌آبادی، ع. (1398). اصول و مبانی روانشناسی بالینی کودک. تهران: انتشارات رشد.

این مقاله توسط سیاوش عطایی، آسیب‌شناس گفتار و زبان و متخصص روانشناسی عمومی تهیه شده است.